دو فصلنامه علمی پژوهشنامه عرفان
دوشنبه 31 اردیبهشت 1403
[Archive]
دوفصلنامه علمی پژوهشنامه عرفان، شماره سی و یکم،پاییز و زمستان 1403
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه اصفهان
چکیده: (51 مشاهده)
تواضع و فروتنی از فضائل برجسته اخلاقی انسان در ادیان یهود و اسلام است که خواجه عبدالله انصاری (396-481 ق) عارف مسلمان در منازل السائرین و بحیی بن‌پقوده عارف یهودی معاصر وی در الهدایه الی فرائض القلوب آن را از جمله ابواب سلوکی قرار‌داده‌اند. یافته‌های این پژوهش که بر پایه مطالعات کتابخانه‌ای و با روش توصیفی _ تحلیلی صورت پذیرفته نشان می‌دهد که این دو عارف با وجود اشتراک در تعریف تواضع، درباره جایگاه، شرح و چگونگی تقسیم‌بندی آن اختلاف دارند. خواجه تواضع را در جایگاه سی و هشتم از منازل یک‌صدگانه سلوکی به سوی توحید قرارداده، حال آنکه ابن‌پقوده آن را باب ششم از ابواب ده‌گانه به محبت الهی معرفی کرده است. خواجه که بنیان سلوکی خود را بر کتاب و نقل استوار نموده، در بیان مختصر خود تواضع را بر اساس درجه سالکان به سه درجه عامه، خاصه و خاصّ‌الخاص تقسیم کرده است که در اولین گام با فروتنی در برابر علم شرعی و عمل تعبدی به احکام دین همراه است، اما بحیی در قالب بیانی مبسوط و متأثر از منابع اسلامی، با تأکید بر استفاده از سه منبع عقل، کتاب و نقل، علم شرعی را برای صاحبان تمییز کافی ندانسته و تواضع عام را نوعی ضعف نفس می‌داند.
واژه‌های کلیدی: تواضع، خواجه عبدالله انصاری، منازل السائرین، بحیی بن پقوده، الهدایه الی فرائض القلوب.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
