دوفصلنامه علمی پژوهشنامه عرفان، شماره سی و یکم،پاییز و زمستان 1403
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه تبریز
چکیده: (96 مشاهده)
یکی از مباحثی که عرفا در آثارشان در مورد آن بحث کردهاند معنا و زبان است، به طور کلی معنا در دستگاه فکری عرفا هویتی متقدم دارد و در تقابل با دیدگاه زبانشناسی امروز است که لفظ را مقدم بر معنا میداند. ابنعربی دیدگاه تقدم معنا را با ژرفای بیشتری تحت عنوان روح معنا بررسی کرده است و اعتقاد دارد معنای یک واژه روح معنایی واحدی تلقی میشود که در تمام مصادیق آن، به صورت حقیقی و به تشکیک قابل اطلاق است. این دیدگاه از مبانی الهیاتی ابنعربی لازم آمده است که تلاش کردهایم با روشی توصیفی-تحلیلی این مبانی را در دو ساحت هستیشناختی و معرفتشناختی بررسی کرده و به نتایج جدیدی دست یابیم. مفروض نگارنده این بوده است که نگاه وحدت وجودی ابنعربی به معنا و مبانی معرفتشناختی و هستیشناختی آن به نتایج منحصر به فردی دربارۀ ماهیت زبان منجر میشود که با نظریههای معاصر نیز در عین تقابل همسوییهایی دارد. از جملۀ این نتایج تشکیکی بودن تقلید از خداوند است که خود نتایج جدیدی دربارۀ حقیقت الفاظ و وضع لازم میآورد. ابنعربی در طرح دیدگاه خود دربارۀ معنا و لفظ در تحلیل نهایی خدا را خالق معنا و لفظ میداند. علاوه بر این با توجه به این یافته که تقلید از خداوند امری تشکیکی است، علاوه بر ساحت تنزیهی زبان، ساحت تشبیهی زبان را نیز میتوان به خداوند نسبت داد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عرفان دریافت: 1401/10/22 | پذیرش: 1402/1/29