دو فصلنامه علمی پژوهشنامه عرفان
چهارشنبه 9 خرداد 1403
[Archive]
دوفصلنامه علمی پژوهشنامه عرفان، شماره سی و یکم،پاییز و زمستان 1403
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه سمنان
چکیده: (95 مشاهده)
عبدالجبّار نفّری یکی از عارفان گمنام قرن چهارم هجری است. مهم‌ترین اثر او، دو کتاب المواقف و المخاطبات است که محتوای آن را، گزارش‌های مستقیمِ تجارب عرفانی این عارف تشکیل می‌دهد. تعابیر موجود در این دو کتاب، به نسبت غیرمشوب به اصطلاحات علوم مرسوم زمانه است. این اثر، فاقد هرگونه ساختار متداول و اساساً غیرتعلیمی است. درواقع بنای این گزارش‌ها بر نقل قول مستقیم از خداوند است. از سوی دیگر، پرواضح است که «سلوک عرفانی»، بخش جدایی‌ناپذیر از عرفان است. هدف این پژوهش این است که با بررسی محتوای این دو کتاب به روش توصیفی-تحلیلی، به استخراج ویژگی‌های «سلوک عرفانی» در اندیشه نفّری بپردازد؛ بنابراین سؤال اصلی پژوهش این است که سلوک عرفانی از نظر نفّری چه ویژگی‌هایی دارد؟ با جمع‌آوری، دسته‌بندی و تحلیل عبارات مرتبط، این نتایج به دست آمد که مطالب او در باب سلوک عرفانی را می‌توان در سه بخش تحلیل کرد؛ نخست «ملاحظات مشترک» شامل: «سلسله‌مراتبی دیدن سلوک»، «توجه داشتن به اختیار و ظرفیّت سالک»، «اصل وجود برخی توصیه‌های خاص طریقتی» و همچنین توجه به مسئله «زمان انجام مناسک سلوکی» و بخش دوّم «نقش و اشتیاق خداوند در شروع سلوک از سوی بنده» و سوّمین و مهم‌ترین بخش؛ یعنی تمرکز بر «کنار گذاشتن ماسوا» جانمایی کرد. همچنین نگارنده، «گذشتن از ماسوا» را طیّ دو عنوان «اسقاط اضافات آفاقی» و «اسقاط اضافات انفسی» دسته‌بندی نموده است
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
